PIERWSZE NAWOŻENIE ROŚLIN OGRODOWYCH

Nawożenie to jedna z podstawowych prac w ogrodzie. Mizerny wzrost roślin, słabe kwitnienie, brązowienie igieł lub bladość liści to sygnały, że naszym roślinom doskwiera niedobór skladników pokarmowych.

Ogrody, wczesne nawożenie roślin

W marcu zasilamy po raz pierwszy drzewa, krzewy i byliny. Stosujemy dobrze rozłożony obornik, kompost lub wiosenne nawozy wieloskładnikowe przeznaczone dla konkretnych rodzajów roślin. Możemy zastosować nawozy długo działające, które stopniowo uwalniają swoje składniki w ciągu sezonu. Jeżeli pod roślinami znajduje się ściółka (kora, drobne kamyki, igliwie, słoma) to podczas zasilania ją odsuwamy, tak aby nawóz znajdował się bezpośrednio na ziemi. Po rozłożeniu nawozu nakrywamy go z powrotem ściółką a następnie podlewamy.

Rośliny nowo posadzone zasilamy dopiero po 2-3 tygodniach od posadzenia.

Można rozróżnić nawożenie mineralne i organiczne.

Jeśli chodzi o nawożenie mineralne, to z myślą o ogrodnikach-amatorach produkuje się specjalne gotowe mieszanki nawozowe przeznaczone do różnego typu roślin. W sklepach ogrodniczych łatwo można nabyć różnego typu preparaty przeznaczone dla roślin kwitnących, wrzosowatych czy iglaków. Tego typu nawozy są wygodne w użyciu - powinno się stosować je zgodnie z przepisem na opakowaniu. Należy uważać aby nie przedawkować nawozów, bo może to roślinom zaszkodzić. Niektóre nawozy mineralne produkowane sią w formie granulek lub kuleczek. Jeżeli w ogrodzie bawią się małe dzieci, to należy zwracać uwagę aby nie zainteresowały się kuleczkami.

Nawożenie organiczne jest bardzo często stosowane w uprawie na działkach i ogródkach przydomowych. Taki sposób nawożenia ma wiele zalet; dostarcza roślinom nie tylko składników pokarmowych ale wzbogaca glebę w próchnicę, jest tani i ekologiczny. Nawożąc rośliny w sposób organiczny nie musimy się obawiać że "podtrujemy" dzieci czy zwierzęta domowe. Dodatkowo rozwiązuje przynajmniej cześcowo problem odpadków oragnicznych powstałych w gospodarstwie domowym i ogrodzie.

Najczęściej stosowane nawozy organiczne:

obornik,

kompost,

nawozy zielone,

różnego rodzaju gnojówki - najpolularniejsza z pokrzyw.

Obornik

Najwartościowszy z nawozów organicznych; dostarcza roślinom najwięcej składników pokarmowych i wpływa korzystnie na glebę dostarczając próchnicy oraz działa odkwaszająco.

Na obornik składa się zwierzęcy kał i mocz wraz ze ściółką. Najwartościowszy jest obornik koński i bydlęcy. Mniej wartościowy jest obornik pochodzący z trzody chlewnej, natomiast najwięcej składników pokarmowych zawiera nawóz ptasi i dlatego należy go stosować w rozcieńczeniu. Nawożenie obornikiem powinno się wykonywać co 3-5 lat w zależności od gleby. Najlepszą porą na nawożenie obornikiem jest jesień. Przywieziony obornik należy jak najszybciej przekopać. Wadą tego typu nawożenia - szczególnie w uprawie amatorskiej jest trudny dostęp do tego rodzaju nawozu. No i nie każdy musi lubić tego typu nawóz :)

Kompost

Kompost to nawóz, który warto polecić każdemu ogrodnikowi. Jest bogatym źródłem składników pokarmowych i próchnicy niezbędnych do prawidłowego rozwoju roślin. Wartość nawozowa kompostu zależy od materiału przeznaczonego na nazwóz oraz sposobu przygotowania. Materiał organiczny przeznaczony na kompost układa się w pryzmę albo umieszcza w drewnianym pojemniku. Należy zaznaczyć, że trudniej kompostuje się w zamkniętych pojemnikach niż na pryzmie, ponieważ materiał należy przynajmniej raz na sezon przewrócić aby dostarczyć powietrza niezbędnego do prawidłowego procesu kompostawania. Dodatkowo surowce przeznaczone na kompost zamknięte w pojemnikach mogą ulec nadmiernemu zawilgoceniu lub wysuszeniu. Najlepiej pryzmę ułożyć w wydzielonej części ogródka - dobre jest sąsiedztwo leszczyny a jeszcze lepsze krzewów czarnego bzu, który przyspiesza rozkład odpadów roślinnych. Miejsce powinno być przewiewne i zacienione no i oczywiście niezbyt eksponowane. Wysokość i szerokość pryzmy powinna nie przekraczać 1,5 m. Na zimę warto okryć pryzmę warstwą liści. Na kompost przeznacza się następujące materiały: pozostałości roślin z ogrodu (np.skoszona trawa, zdrowe, opadłe liście, drobne gałęzie, resztki warzyw i owoców), odpady kuchenne (np.obierki). Na kompost nie powinno się przeznaczać chwastów zawierających nasiona, chwastów trwałych takich jak np. perz oraz roślin zaatakowanych przez choroby. Większe fragmenty roślin przeznaczonych na kompost należy rozdrobnić.

Jesienią przekładamy pryzmę, tak aby warstwa zebrana przez wiosnę i lato znalazła się pod spodem.

Które liście nadają się na kompost:

Do kompostowania nadają się liście drzew owocowych ziarnkowych i pestkowych, liście jarzębiny, jesionu, klonu, leszczyny, lipy, olszy, i wierzby. Można też kompostować liście buku a powstały z nich kompost będzie bogaty w wapń. Liście dębu nadają się do przygotowania podłoża torfowiskowego a kompost z liści brzozy ma działanie lecznicze.

Nie nadają się na kompost: liscie kasztanowca, orzecha włoskiego, topoli, platanu oraz igły świerka.

Nawozy zielone

Rośliny przeznaczone na nawóz zielony wysiewa się do gruntu a po wytworzeniu masy zielonej (na wys.ok. 40 cm.) przekopujemy.

Najpopularniejsze rośliny na nawozy zielone:

łubin - wysiew IV-IX, nadaje się do gleb lekko kwaśnych, głęboko korzeni, wzbogaca glebę w azot.

facelia - wysiew III-VIII, wysiewać na glebach przepuszczalnych, daje dużo masy zielonej, łatwo się przkopuje ze względu na kruche łodygi, zagłusza chwasty a do tego ładnie kwitnie,

wyka siewna - wysiew w V-IX, nadaje się do wszystkich rodzajów gleby, wzbogaca glebę w azot,

żyto - wysiew ozimy w IX, często wysiewa się z wyką ozimą, daje dużo zielonej masy.

Gnojówki

Jeśli chodzi o gnojówki roślinne, to warto wspomnieć o trzech roślinach zielnych które mają duże znaczenie w ekologicznym nawożeniu, wzmacianiu roślin oraz zwalczaniu chorób i szkodników. Są to pokrzywa, skrzyp i mniszek lekarski. Najbardziej znana i popularna jest gnojówka sporządzana z pokrzyw.

Gnojówka z pokrzyw

Na dno pojemnika niemetalowego układamy pokrzywy (ok. 1/4 wys. pojemnika) i zalewamy wodą. Pojemnik przykrywamy i starmy się codziennie raz wymieszać fermetująca ciecz. Po około 2 tygodniach nawóz jest gotowy (powinien się już nie pienić i pachnie niezbyt pięknie). Podlewać rośliny wodnym roztworem gnojówki (ok. 50 ml gnojówki na 5 l wody).

Nawóz naturalny tzw. biohumus - jest to produkt powstały wskutek trawienia żywności roślinnej przez dżdżownice kalifornijskie. Nawóz ten zawiera niezbędne substancje pokarmowe potrzebne roślinom. Można go stosować do nawożenia kwiatów i warzyw zarówno w ogródku jak i w domu ponieważ nie ma przykrego zapachu.

Nawozy wapniowe

Odgrywają bardzo ważną rolę w pielegnacji gleby i odżywianiu roślin. Uzyskuje się je najczęściej ze zmielenia naturalnych skał wapiennych (kredy, margli, opok i innych skał osadowych zwierających wapń). Ich cechą jest powolne lecz długotrwałe działanie oraz różnorodność składu. Działają odkwaszająco na glebę i dostarczają wapnia, wprowadzają też do gleby magnez i wiele innych mikro elemetów. Naturalne nawozy wapniowe stosuje się raz na kilka lat a ilość zastosowanego nawozu zależy od kwasowości gleby. Zwykle jest to dawka od 10 do 50 kg na 100 m.kw. Nawóz wapniowy należy wymieszać z glebą w warstwie o grubości nie mniejszej niż 20 cm. Zabieg wykonać późną jesienią, wtedy gdy zmiany będą zachodziły powoli a rośliny nie zostaną narażone na szok związany ze nagłym zwiększeniem zasadowości środowiska.

Nawozy syntetyczne

Powinny być stosowane z wielką ostrożnością bowiem przy niewłaściwym używaniu tych preparatów można doprowadzić do przenawożenia niekorzystnego dla roślin i niebezpiecznego dla ludzi w przypadku roślin użytkowych przeznaczonych do konsumpcji. W małych ogrodach najwygodniej stosować granulowane nawozy wieloskładnikowe. Przy ich stosowaniu należy dokladnie zapoznać się z instrukcją i stosować raczej dawki nieco niższe od zalecanych.

Jak i kiedy nawozić ?

Generalnie nawożenie rozpoczyna się na wiosnę, przed kwitnieniem, bowiem jest to okres intensywnego rozwoju roślin, co wiąże się ze zwiększonym zapotrzebowaniem na substancje odżywcze. Dokarmianie roślin jest ważne również podczas sadzenia czy przesadzania roślin oraz po cięciu pielęgnacyjnym. Najlepszą pogodą na nawożenie są dni pochmurne, przed deszczem.

Wodne roztwory np. gnojówki z pokrzyw czy biohumusu stosuje się podlewając rośliny np. konewką.

Obornik świeży wykorzystuje się jedynie w trakcie zakładania rabat - nie można go stosować bezpośrednio przed posadzeniem czy wysianiem roślin. W listopadzie należy przekopać go z wierzchnią warstwą ziemi. Obornik przefermentowany stosuje się na wiosnę mieszając go z ziemią.

Rośliny wieloletnie powinny być dokarmiane tylko do połowy lata, potem roślina musi skoncentrować się na przygotowaniu do zimy.

Kwiaty jednoroczne nie wymagają intensywnego nawożenia, a nawet może to być dla nich szkodliwe. Intensywne nawożenie powoduje bowiem zbyt bujny wzrost łodyg i lisci oraz słabe i opóźnione kwitnienie. Ziemię przeznaczoną pod uprawę kwiatów jednorocznych wzbogacamy na wiosnę kompostem.

Drzewa i krzewy ozdobne nawozi się podczas sadzenia wypełniając przygotowany dołek mieszanką gleby z kompostem w proporcji pół na pół. W następnych latach rozsypujemy wokół rośliny kompost lub podlewamy ją roztworem wodnym gnojówki. Można też używać gotowych mieszanek nawozowych przeznaczonych do poszczególnych typów roślin np. do wrzosów czy różaneczników.

Drzewa owocowe - jeżeli stosujemy tylko nawożenie organiczne to polega ono na polepszeniu jakości i struktury gleby. Jeżeli stosujemy nawożenie mineralne to należy użyć nawozów pełnoskładnikowych nie zawierających chloru. Nawożenie mineralne przeprowadza się w kilku dawkach; pierwsze nawożenie wykonuje się w lutym/marcu, następne po zakończeniu kwitnienia a ostatni raz nawozimy po zrzuceniu części zawiązków owocowych w czerwcu. Taki sposób nawożenia powoduje, że drzewa zasilane są w sposób ciągły.

Trawniki nawozami mineralnymi zasila się po strzyżeniu a kompostem we wrześniu przykrywając go cieńką (ok. 1,5 cm ) nawozu.