Kapelusz do 200 mm średnicy, sporadycznie większy do 250 mm; młody półkulisty do wypukłego, stary poduchowaty lub nawet spłaszczony; zazwyczaj ciemnobrązowy, kasztanowobrązowy lub brunatny, ale spotyka się także okazy o kapeluszach jaśniejszych, oliwkowobrązowych żółtawo-brązowe lub ochrowo-brązowe. Powierzchnia kapelusza aksamitna, zamszowa i matowa, po dotknięciu lub uciśnięciu ciemnieje.
Rurki żółte, dojrzałe oliwkowożółte, krótkie w stosunku do grubości miąższu kapelusza, uszkodzone błękitnieją.
Pory początkowo żółtawo-pomarańczowe, z wiekiem stają się cynobrowo-czerwone, ceglastoczerwone lub nawet krwistoczerwone. Uciśnięte natychmiast silnie błękitnieją.
Trzon młody pękaty, lub odwrotnie maczugowaty, u starszych owocników wyciąga się do niemal cylindrycznego z nieco rozszerzoną podstawą; czasami trzon bywa też korzeniasto zagłębiony w podłożu. Powierzchnia trzonu z czerwonymi punkcikami, kosmkami lub ziarenkami na żółtawo-pomarańczowym lub oliwkowożółtym tle.
Miąższ twardy i jędrny, pięknie cytrynowożółty, po przecięciu natychmiast staje się ciemnobłękitny.
Zapach przyjemny, dość słaby. Smak łagodny, trochę kwaskowaty.
Zarodniki 11-19 x 4-7 mm, elipsoidalno-wrzecionowate, oliwkowożółte. Wysyp oliwkowobrązowy (brudnooliwkowy).
Występowanie: Dość często spotykany, szczególnie w lasach górskich i podgórskich, gdzie owocniki pojawiają się w mniejszych lub większych grupach już od maja i tworzą mikoryzę ze świerkami i jodłami. Na nizinach rzadszy, znajdowany pod bukami i dębami. Grzyb ten raczej unika gleb wapiennych i torfowych.
Wartość: Jadalny lecz na surowo lub niedostatecznie ugotowany może u niektórych osób powodować niedyspozycje żołądkowe. Błękitny kolor pociętego miąższu zanika podczas gotowania.
Gatunki podobne to:
Borowik ponury Boletus luridus, który ma jaśniejszy kapelusz, a na trzonie nie ma kosmków (ziarenek, punkcików) lecz wyraźną, czerwoną siateczkę.
Inne nazwy: pociec, sinol, ceglak, grzyb ceglastopory, ceglaś, pocieciec, pociek, grzyb wilczy, czerwononóżka.
Synonimy: Boletus erythropus sensu auct. mult.; Boletus luridiformis Rostk.
|