Jak sprawdzić odczyn ph gleby...

Odczyn glebowy, właściwość gleby wyrażona przez stosunek stężenia jonów wodorowych H+ do jonów wodorotlenkowych OH- (odczyn roztworu określony w jednostkach ph) w fazie stałej gleby i w jej roztworze.

Odczyn wskazuje na kwasowość  lub  zasadowość gleby, wyróżnić możemy więc:

• gleby kwaśne, pH < 6,6, z przewagą jonów wodorowych i jonów glinu. Gleby kwaśne dzielimy na:

• silnie kwaśne, pH < 4,5;
• kwaśne, pH 4,6 - 5,5;
• lekko kwaśne pH 5,6 - 6,5;

• gleby obojętne, pH 6,6 - 7,2, jony występują w równowadze;
• gleby zasadowe, pH > 7,2, z przewagą jonów wodorotlenkowych, znaczenie ma tutaj obecność takich składników zasadowych jak węglan wapnia jony wapnia, magnezu i sodu.

Co to jest pH, co robi, jak zmienić i dlaczego należy je kontrolować?

Każda roślina ma korzystny zakres kwasowości gleby, a gdy poziom pH wychodzi poza ten zakres, następują dolegliwości. Podstawowa znajomość pH nie tylko pomoże utrzymać ogród w zdrowiu, ale również pomoże, jeśli coś pójdzie źle.
Oto, co musisz wiedzieć, aby podejmować inteligentne decyzje o zarządzaniu pH gleby.

Czym jest pH?

Wartość pH (pondus Hydrogenii) to rodzaj miary stopnia kwasowości danego roztworu. Im bardziej roztwór jest kwaśny, tym mniejsza jest jego wartość pH. Wartość pH może wynosić od 0 do 14.

Poniższa tabela przedstawia wartości pH dla danych typów gleb.

Roztwór o wartości pH wynoszącej od 0 do 6 jest kwaśny, natomiast pH między 7 a 14 kwalifikuje roztwór do grupy alkalicznych.
Ocet i coca cola wykazują wartość poniżej 3, natomiast soda i mydło powyżej 8. Roztwór o poziomie pH 7 określany jest jako neutralny, Czysta woda wykazuje tyle w temperaturze 22 C°. Woda dostarczana przez wodociągi ma nieco więcej ze względu na zawartość wapnia.

To samo dotyczy roślin. Wartość pH 6,5 występuje w naturze na tyle powszechnie, że przez niektórych botaników traktowana jest jako „neutralna“.
Gardenia, borówka, azalia, rododendron, należą do roślin, które wymagają bardzo kwaśnego pH 4,5 do 5,5.

 Co robi pH?

Z ogrodniczego punktu widzenia pH jest ważne, gdyż silnie wpływa na wzrost roślin, dostępność składników pokarmowych, żywiołową toksyczność i aktywność drobnoustrojów. Odczyn pH gleby ma pośrednio daleko idące skutki dla roślin. Składniki odżywcze stają się dostępne lub niedostępne w zależności od odczynu pH gleby. Zażółcenie między nerwami młodych liści wskazuje na niedobór żelaza, stan ten wynika nie z braku żelaza w glebie, ale z niedostatecznej kwasowości gleby, przy której roślina może je wchłonąć. Większość roślin rozwija się w glebie lekko kwaśnej, ponieważ daje im dobry dostęp do wszystkich składników odżywczych. Druga strona odczynu pH gleby to zatrucie roślin.

Niskie pH jest też równoznaczne z występowaniem glinu i manganu w stężeniach na tyle wysokich, że szkodzą niektórym roślinom. Pelargonie są szczególnie wrażliwe na to, pokazując swój dyskomfort pożółkłymi, brązowymi-nakrapianymi lub martwymi liśćmi.
W glebie o odczynie zasadowym czyli wysokim pH molibden, który bierze udział w przemianach azotu, uwalniany jest ze związków nieprzyswajalnych dla roślin.

PH gleby wpływa również na organizmy glebowe, których dobrobyt, z kolei, wpływa na warunki glebowe i zdrowie roślin. Lekko kwaśne warunki przyswajalne przez większość roślin są również dobre dla dżdżownic jak i drobnoustrojów, które przekształcają azot w formę, z której rośliny mogą korzystać.

Pierwiastki utrudniające pobieranie innych składników

Objawy zbyt niskiego pH to:

• ziemia jest stale ciepła
• zahamowane powstawanie życia w podłożu
• większa rozpuszczalność niektórych minerałów, jak magnez, żelazo oraz aluminium, co może doprowadzić do zatrucia otoczenia korzeni
• przyspieszony rozkład związków może doprowadzić do pozbawienia fosforu, potasu, magnezu lub molibdenu
• niedobór magnezu, przede wszystkim w ziemi polnej
• niedobór molibdenu, przede wszystkim w ziemi doniczkowej.

Objawy zbyt wysokiego pH to:

• gorsza rozpuszczalność większości minerałów, co może spowodować wytrącanie się związków wapnia, żelaza i fosforanów
• ograniczona absorpcja przede wszystkim manganu, fosforanów i żelaza, lecz również miedzi, cynku i boru, prowadzi to do powstawania objawów niedoborów, szczególnie w przypadku wilgotnych i zimnych podłoży hodowlanych
• przyspieszony rozkład materiałów organicznych w piaszczystych podłożach

3. Jak można zmienić pH?

Przed rozpoczęciem zmiany pH gleby, trzeba znać jego aktualny poziom. Pozwoli to ustalić, ile trzeba podnieść lub obniżyć, jeśli w ogóle jest taka potrzeba.
Prosty test gleby można zrobić w domu lub przez laboratorium badające gleby. Musisz też rozpoznać strukturę gleby, czy to glina, piasek, lub coś pomiędzy.

Jak zbadać pH gleby

Metoda kolometryczna – czyli przy pomocy wskaźników zmieniających kolor. Mogą to być próbówki zawierające specjalny roztwór lub zwykłe papierki lakmusowe, które po zetknięciu z glebą zmieniają kolor. Wynik należy porównać ze wskazaniami wzorcowymi dołączonymi do wskaźników.

Metoda potencjometryczna – czyli przy użyciu mierników elektrycznych. Zależnie od modelu miernika wystarczy albo przyłożyć końcówkę z czujnikiem do ziemi i odczytać wynik na wyświetlaczu lub też zmieszać niewielką ilość ziemi z wodą destylowaną, i w tak przygotowanej mieszance umieścić końcówkę miernika, a następnie odczytać wynik.

Metoda „sposób domowy” – czyli przy użyciu domowych narzędzi i produktów, polega ona na tym, że polewamy małą grudkę ziemi octem i sprawdzamy jak zareaguje. Jeśli w wyniku polania zaczną pojawiać się na powierzchni pęcherzyki powietrza (burzyć się), oznaczać to będzie, że ziemia zawiera wapń i nie ma zbyt kwaśnego odczynu.
Natomiast jeśli małą grudkę ziemi polejemy rozczynem sodowym a wyniku tego również zacznie się burzyć możemy być pewni, że gleba ma odczyn kwaśny.

Metoda obserwacji – czyli obserwacja „naturalnych wskaźników”, jakimi są rośliny samorodne, mające mały zakres tolerancji pH.

• Jeśli na naszej badanym terenie pojawiają się: skrzyp polny, wrzos zwyczajny, koniczyna polna, fiołek trójbarwny, szczaw, borówka, rumian polny, czerwiec roczny, mech torfowiec, pięciornik srebrny, sporek polny, szczaw polny, rzodkiew świrzepa, widłak jałowcowaty – to gleba w tym miejscu jest kwaśna
• Jeśli pojawią się: mak polny, babka zwyczajna, pokrzywa żegawka, nostrzyk, podbiał pospolity, szałwia łąkowa, blekot pospolity, cykoria podróżnik, czyściec roczny, gorczyca polna, groszek bulwiasty, miłek wiosenny, pierwiosnek lekarski – to gleba w tym miejscu jest zasadowa lub obojętna

aby podnieść pH stosuje się nawozy wapniowe, zmieloną kredę, wapno rolnicze (nie wysypywać na mokrą ziemię)
aby zmniejszyć pH stosuje się kwaśne substancje organiczne – kwaśny tor wysoki, skuteczną metodą jest wysiew siarki granulowanej. Siarka działa wolno i do pełnej skuteczności wymaga odpowiedniego czasu. Przy małych dawkach wysianych jesienią możemy uprawiać rośliny już wiosną, ale gdy musimy użyć maksymalnych dawek siarki (2,5-3,5 kg/10m2) to niestety z uprawą musimy poczekać minimum rok. Siarkę możemy stosować także po posadzeniu roślin, lecz jednorazowa dawka nie powinna wtedy przekraczać (50-100 g/10m2)powierzchni. Do nawożenia pogłównego należy używać nawozów fizjologicznie kwaśnych, takich jak: siarczanowe formy amonu, potasu, magnezu, a do podlewania najlepiej wody deszczowej, gdyż woda ze studni, lub sieci wodociągowej zawiera zwykle duże ilości pierwiastków alkalizujących np. wapń. Przed użyciem takiej wody należy ją zakwasić.
Wapień i siarki są dostępne w postaci proszku lub w tabletkach, przy czym w tabletkach powoduje mniejsze zagrożenie dla zdrowia.

Dlaczego warto monitorować odczyn pH gleby?

Kontrola optymalnego odczynu pH gleby zapewnia roślinom korzystne warunki pobierania składników pokarmowych, wzrostu korzeni i ogólnego rozwoju roślin. Jednym w wielu niebezpieczeństw, jakie stwarza zaniedbanie poziomu pH jest chloroza.
Pomiary należy powtarzać co roku i w razie potrzeby podejmować interwencję.