Symbolika roślin

       W ciągu wieków rośliny obrosły w symbolikę bardzo obficie. Przedstawiona tutaj jej część wywodzi się z tradycji chrześcijańskiej. Znajdziemy ją w malarstwie i rzeźbie wypełniającej obiekty sakralne i w ilustracjach wydawnictw o tematyce religijnej. Poniższy zbiór, mam nadzieję, pomoże nam lepiej zrozumieć  przesłania artystów tworzących zarówno w średniowieczu jak i współcześnie. 

1. Akacja biała: przyjaźń

2. Akacja czerwona: próżność światowa

3. Akacja żółta: miłość

4. Aksamitka, firletka: pokuta, wstrzemięźliwość

5. Aloes: doświadczenie, pogrzebanie z Chrystusem, pokuta, powściągliwość, smutek, umartwienie

6. Anemon: Boleści Siedem NMP, dusza otwarta na łaski Ducha Świętego, krew świętych przelana za wiarę

7. Azalia: umiarkowanie

8. Balsamina: niecierpliwość, pośpiech

9. Barwinek: wierność, życie wieczne

10. Belladona (wilcza jagoda): milczenie

11. Bez: gorliwość, pilność

12. Bluszcz: nieprzemijalność życia

13. Bluszcz - gałązka: miłość wieczna, poślubienie, przywiązanie wieczne, wierność wieczna, życie wieczne

14. Bluszczyk kurdybanek: NMP

15. Bławatek: delikatność

16. Bratki: nieśmiałość młodych dziewcząt, pamięć wierna, Trójca Święta, wierność, zawiść

17. Brzoskwinia - drzewo: cisza, milczenie

18. Bukszpan: nadzieja zbawienia, nieśmiertelność

19. Kaprifolium: miłość bliźniego

20. Cedr: chwała człowieczeństwa Chrystusa, hardość, nieprzemijanie i niezwyciężoność Kościoła, pokora, pycha, wyniosłość, wzniosłość

21. Cedr - cedrowe lasy Libanu: królestwo Boże

22. Cedr - drzewo: Ciało Chrystusa, figura Chrystusa, Kościoła, NMP

23. Chrzan: niezgoda, spór

24. Chwasty: odrzuceni

25. Ciernie: bogactwa, ból, cierpienie, grzechy, kara za grzechy, ludzie źli i bezbożni, natura ludzka grzeszna i cierpiąca, pokuta, trud ziemski

26. Ciernie - gorejący krzew ciernisty: lud Izraela cierpiący w niewoli egipskiej, NMP

27. Ciernie róży: ból, cierpienie, grzech

28. Cis: nieśmiertelność

29. Cyprys: płomień ognia, święty smutek, śmierć, wierność Boga wobec narodu wybranego

30. Głóg: nadzieja, ostrożność

31. Dąb: drzewo życia, nieśmiertelność, siła, znak święty pełni życia ludu Bożego

32. Drzewo: centrum świata, Kosmos, odradzanie się natury, raj niebieski, teofania Boga,

wartość życia ludzka, wszechświat, zmartwychwstanie, życie

33. Drzewo okryte liśćmi: stan łaski

34. Drzewo o uschłych konarach: stan grzechu

35. Dynia: dusza, zarozumiałość

36. Dzwonek polny: stałość

37. Figa - drzewo: płodność, Synagoga, osoba która nie chce pokutować

38. Figa - liście: grzech

39. Figa - owoce: dary Ducha Świętego, Duch Święty

40. Fiolek: miłość, NMP, pokora, przemijanie, skromność, wdowa, wyznawca, ziemia budząca się po zimie do życia

41. Głóg kwitnący: nadzieja

42. Gorczyca: Chrystus, królestwo niebieskie

43. Goździk: miłość, śmiałość, uprzejmość

44. Goździk czerwony: męka Chrystusa, miłość czysta i prawdziwa

45. Goździk - wieniec lub wetknięty we włosy: zaręczyny

46. Granat - jabłko: błogosławieństwo Boże, chrześcijanin doskonały, kapłan, Kościół, macierzyństwo NMP, pełnia życia, płodność, raj, sens słowa Bożego, urodzaj

47. Granat - jabłko czerwone: miłość płomienna, znak krwi i śmierci

48. Granat - jabłko gliniane na grobowcach: nadzieja przyszłego życia

49. Granat - jabłko pęknięte: emblemat zakonu bonifratrów

50. Granat - jabłko wieńczące kolumnę: odrodzenie, potęga, życie

51. Groszek w ręku Chrystusa lub NMP: zwycięstwo nad mocami ciemności

52. Hiacynt: pragnienie nieba, roztropność chrześcijańska, spokój sumienia

53. Hizop: chrzest, niewinność odzyskana, oczyszczenie, pokuta

54. Irys: cierpienie, lekkomyślność, męka Chrystusa, przebaczenie grzechów, smutek

55. Jabłoń: Bóg Oblubieniec, drzewo krzyża Chrystusa

56. Jabłoń - cień: ciało Boga - Oblubieńca

57. Jabłoń - jabłko: Chrystus, pokonanie grzechu,  wieczność,  zaślubiny

58. Jabłoń - jabłko w pysku węża: grzech, śmierć

59. Jałowiec: opieka Boża

60. Janowiec: cierpienia Chrystusa, grzechy ludzkie

61. Jaskier: celibat

62. Jaśmin: uprzejmość

63. Jemioła: nieśmiertelność

64. Jeżyna: żal za grzechy

65. Jęczmień: niedoskonałość Starego Testamentu

66. Kamelia: piękno ziemskie

67. Kąkol: grzesznicy skazani na potępienie, ludzie źli, złośliwość

68. Kłos: bogactwo, Eucharystia, obfitość, odradzanie się natury, życie szczęśliwe na tamtym świecie

69. Kłosy - wiązka: praca na roli

70. Koniczyna: życie

71. Koniczyna czterolistna: szczęście

72. Koniczyna - liść: Trójca Święta

73. Konwalia: zbawienie świata

74. Korzeń: Chrystus, esencja rzeczy, myśli skryte, natura człowieka, ród (pochodzenie), życie ludu w ziemi danej mu przez Boga

75. Korzeń - ciemny i jaśniejący kwiat: rozdwojenie duchowe człowieka

76. Krokus: cierpliwość, miłość, pokora

77. Kwiat (kwiaty): drzewo życia, kruchość, nadzieja zmartwychwstania, ochrzczeni, przemijanie, raj niebieski, wiosna

78. Laur: chwała ziemska

79. Len: cierpliwość, czystość, niewinność, niezłomność obyczajów, prostota, świętość

80. Lilia: Ciało Chrystusa, czystość, dusza dążąca do Boga, dusza wierna, dziewictwo, godność królewska, Kościół NMP, przemijanie, słowo Boże, światło, wiosna

81. Lilia wodna: czystość, dusza otwierająca się na światło nadprzyrodzone, stworzenie świata z wody

82. Liście: cnoty moralne, nietrwałość i kruchość życia, przemijanie świata i życia ludzkiego, słowo Boże

83. Liście - bujne listowie: nieurodzajność słowa bez uczynków

84. Liście - wiązki: płodność, siła życia

85. Mak: sen, śmierć

86. Mak - nasiona: płodność

87. Malwa: boleść, miłosierdzie, prośba o przebaczenie

88. Mandragora: Chrystus, kontemplacja mistyczna, miłość między Bogiem a ludźmi, pokolenia zrodzone z Adama, spokój wewnętrzny

89. Mandragora - wyrywanie korzenia: uwolnienie zmarłych

90. Margaretka: cierpienie i śmierć Chrystusa i męczenników

91. Migdałowiec: czujność, młodość, pobożność, pracowitość, życie nowe

92. Migdałowiec - gałązka: Chrystus, godność kapłańska

93. Migdałowiec - gałązka sucha: szczep dziewicy podarowany przez Chrystusa

94. Migdałowiec - konar obumarły w rozkwicie: tajemnica

95. Migdałowiec - owoc: błogosławieństwo posiadania dzieci, Chrystus, cierpliwość, tajemnica, trud w osiąganiu dobra

96. Migdałowiec - owoc - cierpkość i twardość łupin: cierpienia Chrystusa

97. Migdałowiec - owoc - miąższ: życie Boże

98. Mirt: Izrael, Izrael dotrzymujący wierności Bogu, radość, samoopanowanie, wdzięk dziewicy, woń Chrystusa, współczucie wobec niedoli bliźniego, wstrzemięźliwość

99. Mirt - gałązka: radość

100. Mirt - wieniec: radość

101. Mirt - wieniec ślubny: dziewictwo nienaruszone

102. Nagietek: smutek, zazdrość, zbawienie

103. Narcyz: Chrystus, egoizm, nadejście ery eschatologicznej, obojętność, oziębłość, zwycięstwo nad śmiercią

104. Nard: Bóstwo Chrystusa ukryte, Kościół nauczający prawdy, życie czynne w miłości modlitwie i wierze

105. Niezapominajka: miłość szczera, pamięć wierna, prostota naiwna

106. Oliwka - drzewo: błogosławieństwo i urodzaj czasu pokoju, człowiek sprawiedliwy, drzewo święte, mądrość odwieczna, naród wybrany NMP, pojednanie, pokój, przebaczenie

107. Oliwka - gałązka: miłość Chrystusa miłosierna, pojednanie, pokój, zima

108. Oman: zbawienie

109. Orlik: dary Ducha Świętego, macierzyństwo

110. Orzech: Chrystus, cnota doskonała, dusza święta, Kościół, modlitwa

111. Oset: mizantropia, ochrona serca przed tym co

pochodzi z zewnątrz,  surowość, szorstkość

112. Ostróżka (modrzeniec): godność NMP jako Matki Boga

113. Owoce: cnoty życia wewnętrznego, Chrystus, dzieła człowieka, potomstwo rodzaju ludzkiego

114. Palma - drzewo: doskonałość, drzewo życia, mądrość wieczna NMP, wzniosłość, życie w pełni laski

115. Palma - gałązka: drzewo życia, nagroda wieczna, triumf, znak uwielbienia, zwycięstwo, zwycięstwo Chrystusa nad piekłem, życie które nie obumiera

11 6. Palma - gałązka na nagrobku: znak męczeńskiej śmierci

117. Paproć: skromność

118. Passiflora - kwiat: cierpienie Chrystusa

119. Pień rozkwitający: drzewo życia

120. Pień - odrastanie ściętego: zmartwychwstanie

121. Pierwiosnek: młodość, świeżość

122. Pigwa: zaślubiny

123. Pinia - drzewo: świeżość, życie doczesne natury

124. Pinia - szyszka: drzewo życia, łaska bogów, płodność

125. Piołun: ból, gorycz

126. Piwonia: wstyd

127. Platan: czystość serca

128. Pomarańcza - kwiat: dziewiczość, niewinność

129. Pomarańcza - owoc: pracowitość

130. Powój: miłość bliźniego

131. Poziomka: sprawiedliwość doskonała

132. Przebiśnieg: pokój duszy w czasie życiowych doświadczeń

133. Pszenica - ziarno: Chrystus, zmartwychwstanie

134. Pszenica - kłos: NMP

135. Przylaszczka: Trójca Święta

136. Rezeda: skromność

137. Rozmaryn: rozpamiętywanie rzeczy Bożych, wspomnienie raju

138. Róża: mądrość wieczna, męczeństwo, męka Chrystusa, milczenie NMP, przemijanie, tajemnica, wieczność, wiosna, zaślubiny

139. Róża czerwona: cierpienia Chrystusa

140. Róża - kwiat: rzesza zbawionych

141. Róża - płatki: 5 ran Chrystusa

142. Róża - pręciki: Bóstwo Chrystusa

143. Róża - w ogrodzie: Kościół

144. Róża złota: radość duchowa

145. Rumianek: energia w przeciwnościach losu i niedoli, skromność, zmaganie się ze złem, zbawienie

146. Rzepik: zbawienie

147. Sitowie: wytrwałość w dążeniu do Boga

148. Skabioza: wdowieństwo

149. Skalnica: Chrystus Zmartwychwstały

150. Skrzyp: drzewo życia

151. Słonecznik: miłość do Boga, modlitwa, pobożność, uwielbienie Boga

152. Sosna - szyszka: mądrość, nieśmiertelność

153. Stokrotka: młodość wieczna

154. Tarnina: cierpienie, nadzieja

155. Topola: sprawiedliwy, czerpiący swą silę u źródła łaski

156. Trawa: radość duszy

157. Truskawka: pokora, skromność, Trójca Święta

158. Truskawka - owoc: dojrzałość do małżeństwa, dojrzałość do macierzyństwa, rozkosz ziemska

159. Trzcina: chwiejność, łagodność, niestałość, słabość, sprawiedliwość, wielkość, upokorzona

160. Tulipan: imię dobre

161. Wawrzyn: pokuta

162. Wawrzyn - gałązka: zwycięstwo

163. Wawrzyn - wieniec: godność władcy, zwycięstwo

164. Werbena: ziemia ojczysta, nienaruszona

165. Wiąz: biedny

166. Wierzba: Chrystus, chrzest, czystość cielesna, dziewictwo, niezmienność nauki Chrystusa w Kościele, Prawo Boże

167. Wierzba - gałązka: czystość

168. Wierzba - gałązka ścięta wypuszczająca pączki: wieczna nagroda w niebie

169. Wierzba - gałązka zielona: łaska Boża nieustająca, nadzieja nieprzemijająca, opieka, szczęście domowe, zdrowie, życie odradzające się

170. Wierzba płacząca: smutek

171. Winogrona: Eucharystia, raj

172. Winogrona - sok: krew Chrystusa

173. Winogrono - na drągu: Chrystus na krzyżu

174. Winorośl: bogaty, Chrystus, Izrael, nieśmiertelność, pomoc bliźniemu, zaślubiny

175. Winorośl - liście: życie

176. Winorośl - pędy: rozkosz niebieska

177. Wyka: NMP

178. Zboże: błogosławieństwo i urodzaj, czasu pokoju

179. Zboże - młocka: sąd Boży

180. Zboże - ziarno: Chrystus, królestwo Boże, Logos, słowo Boże, uczynki sprawiedliwych, zmartwychwstanie, życie dalsze w nowej postaci po śmierci na ziemi.